Uitbreiding bedrijfsopvolgingsfaciliteiten naar niet-ondernemers? - 29 augustus 2012
In de schenk- en erfbelasting geldt thans een forse vrijstelling bij schenking of vererving van
ondernemingsvermogen: maar liefst 83% is vrijgesteld, met een volledige
vrijstelling van de eerste € 1.006.000. Ander vermogen is daarentegen
niet vrijgesteld.Op 13 juli jl. heeft
Rechtbank Breda een opmerkelijke uitspraak gedaan. In deze zaak heeft de
Rechtbank geoordeeld dat de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (BOF) voor de
schenk- en erfbelasting ook van toepassing zijn op vermogen dat volgens de wet
niet als ondernemingsvermogen kwalificeert. Dit op grond van het feit dat
de regeling een verboden discriminatie teweegbrengt door fiscaal zo’n groot
onderscheid te maken tussen ondernemingsvermogen en niet-ondernemingsvermogen.
De uitspraak
Wat was er aan de hand? De heer X pachtte landbouwgrond van iemand die
tot 2004 een landbouwonderneming dreef. De verpachter overleed in 2007 en X was
zijn erfgenaam. De verkrijging van X bestond uit het voormalige
ondernemingsvermogen van erflater, de aan X verpachte gronden, de machines en de
boerderij. X beklaagde zich over het feit dat hij zoveel successierecht moest
betalen. Zou het namelijk nog steeds ondernemingsvermogen van erflater zijn
geweest, dan had hij op grond van de bedrijfsopvolgingsfaciliteit een
vrijstelling van 75% kunnen claimen.Rechtbank Breda oordeelde dat X zich
terecht beriep op het gelijkheidsbeginsel. De faciliteit is ooit ingevoerd met
het oog op het voorkomen van liquiditeitsproblemen en om daarmee de continuïteit
van de onderneming te waarborgen. In 2005 is de faciliteit verhoogd van 50 tot
75% en heeft daarmee een willekeurig karakter gekregen. De omstandigheid dat een
substantieel gedeelte van het vererfde vermogen buiten de heffing blijft, roept
namelijk spanning op met het gelijkheidsbeginsel. De wetgever heeft nagelaten de
verhoging goed te onderbouwen en een waarschuwing van de Raad van State in deze
zin genegeerd. De wetgever heeft al met al de “wide margin of appreciation’
overschreden Het beroep van X werd gegrond verklaard.
Gevolgen en te ondernemen actie
Tegen de uitspraak is hoger beroep mogelijk en uiteindelijk beroep in cassatie bij de Hoge Raad.
Het kan dus nog geruime tijd duren voordat volledige zekerheid zal bestaan over
de reikwijdte van deze uitspraak. Ook is het in theorie denkbaar dat de
Staatssecretaris van Financiën op korte termijn de wet zal wijzigen.
Afhankelijk van de concrete situatie kan het wenselijk zijn om zo spoedig mogelijk bezwaar te maken
tegen nog openstaande aanslagen schenk- en/of erfbelasting, onder verwijzing
naar voornoemde uitspraak.
Ook kan in bepaalde situaties worden gedacht aan het versneld overdragen van vermogen onder
gebruikmaking van de faciliteiten, mede gezien het risico dat de BOF op korte
termijn wordt beperkt of afgeschaft.
Uiteraard zij wij graag bereid om u nader te adviseren naar aanleiding van de mogelijke gevolgen
van het bovenstaande in uw situatie.
Bronnen: Vakstudienieuws Vandaag 2 augustus 2012, Financieel Dagblad 9
augustus 2011